Of je nou een blog hebt, regelmatig voor je bedrijf op social media post of foto’s wilt gebruiken voor een commercieel project, het is niet bepaald gemakkelijk om goede foto’s te vinden. Er zijn diverse gratis en betaalde stockfoto websites, maar vooral betaalde stockfoto’s hebben de neiging om een beetje standaard en cliche over te komen. Waar vind je gratis rechtenvrije foto’s die ook echt bruikbaar zijn? De oplossing? Public Domain foto’s! In dit artikel leg je alles uit wat je moet weten over het gebruik van Public Domain en stockfoto’s. Tenslotte geef ik je ook mijn favoriete public domain foto websites.
Waarom is “rechtenvrij” belangrijk?
Er zijn nog steeds mensen die denken dat je zomaar elke foto die je zien op het internet kunt gebruiken. Dat is, zoals de meesten wel weten, echter niet toegestaan. Ook al is de kans misschien klein dat je “gepakt” wordt, dan is het nog steeds not done om zomaar een afbeelding die niet van jou is te gebruiken. En als je wel gepakt wordt dan kun je zomaar een claim aan je broek krijgen. Kortom, het is het niet waard. Er zijn tenslotte genoeg manieren om aan goede, rechtenvrije foto’s te komen. Zowel betaald als onbetaald.
Waar vind je gratis rechtenvrij foto’s?
Er zijn diverse manieren om snel en gratis rechtenvrije foto’s te downloaden. In principe heb je de keuze uit deze soorten:
- Betaalde stockfotografie en gratis stockfotografie
- Gratis foto’s met Creative Commons licentie
- Gratis foto’s uit het Public Domain
Betaalde en gratis stockfotografie
Bij betaalde stockfotografie websites zoals Shutterstock betaal je voor afbeeldingen. Dit kan op diverse manieren: met credits, via een abonnement of via een on-demand pakket. Let hierbij op, want er is een standaard licentie en een uitgebreide licentie. Voor de meeste gebruikers zal de standaard licentie voldoende zijn, maar kijk dus wel goed uit of de standaard licentie ook daadwerkelijk past bij je plannen voor de afbeeldingen die je koopt.
Ook bij gratis stockfoto websites moet je even letten op de licentie. Vaak is het wel toegestaan om foto’s ook voor commerciële doeleinden te gebruiken, maar vaak moet de foto dan wel bewerkt zijn. Je mag dan bijvoorbeeld niet een onaangepaste stockfoto te koop aanbieden.
Een veelgehoorde “klacht” die je hoort over stockfotografie is dat het vaak cliche beelden zijn. Je moet dus even goed zoeken voor een echt origineel beeld. Wel is het zo dat je een betaalde stockfoto waarschijnlijk minder vaak gaat tegenkomen dan gratis stockfoto’s. Soms lijkt het namelijk wel of je sommige populaire gratis beelden op elke blog tegen komt. Of je dat erg vindt, zeker bij een gratis foto, is natuurlijk de vraag.
De beste stockfotografie websites
Ik heb in mijn artikel over het vinden van gratis stockfoto’s al een aantal van mijn gratis favorieten genoemd. Daar sta ik eigenlijk nog steeds achter. Het aanbod van gratis stockfoto website is namelijk groot, maar de kwaliteit is zeer wisselend. Dit is mijn lijstje van favoriete gratis en betaalde stockfotografie websites:
- Shutterstock (betaald)
- Creative Market (betaald)
- Envato Market (betaald)
- iStock (betaald)
- Unsplash (gratis)
- Pexels (gratis)
- Pixabay (gratis)
- Kaboom Pics (gratis)
Gratis foto’s met een Creative Commons licentie
Met een Creative Commons (CC) licentie geeft de maker toestemming om hun werk te verspreiden, met anderen te delen of bij sommige licenties ook om het werk te bewerken zonder dat de maker het auteursrecht opgeeft. Er zijn 6 Creative Commons licenties:
- Naamsvermelding
- Naamsvermelding-GelijkDelen
- Naamsvermelding-NietCommercieel
- Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen
- Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken
- Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken
Bij elke licentie komt naamsvermelding voor. Het is in het auteursrecht ook een verplicht onderdeel. Soms staat er echter wel eens bij dat naamsvermelding niet nodig is (no attribution required). Gelijk delen betekend dat je het beeldmateriaal wel mag bewerken, maar dat je vervolgens dit bewerkte beeldmateriaal onder gelijke voorwaarden (dus dezelfde CC licentie) moet aanbieden. Bij een Niet-Commercieel licentie mag het werk alleen voor niet-commerciële doeleinden gebruikt worden. Tenslotte betekend de licentie Geen Afgeleide Werken dat het beeldmateriaal niet bewerkt mag worden.
Lees op de website van Creative Commons meer informatie.
De beste websites met Creative Commons foto’s
Op deze websites kun je mooie foto’s vinden onder de Creative Commons licentie.
- CC Search: Fijne website waar je kunt zoeken naar CC foto’s. Je kunt zelfs ook filteren op licentie, op de bron van de foto (bijv. NASA), bestandstype, en meer.
- Flickr: Bij Flickr kun je ook foto’s vinden onder de Creative Commons licentie. Let altijd goed op onder welke licentie een foto valt. Kwaliteit van de foto’s varieert wel.
- Wikimedia Commons: Wikimedia is de Wikipedia van beeldmateriaal. Je heb hier een groot aanbod tot je beschikking.
- Google Images: Ook via Google Images kun je zoeken op foto’s met een CC licentie. Zoek op een onderwerp, klik op Tools en kies bij Gebruikersrechten voor Creative Commons-licenties.
Gratis rechtenvrije foto’s uit het Public Domain
In Nederland vervalt 70 jaar na de dood van de auteur het auteursrecht. Deze werken zijn dus onderdeel van het Publieke Domein of Public Domain. Voor het gebruik van de foto’s uit het Public Domain heb je geen toestemming meer nodig. Dit betekend bijvoorbeeld dat het werk van Vincent van Gogh onderdeel is van het Publieke Domein.
De beste websites met foto’s uit het Public Domain
Kun je niet wachten om de Mona Lisa of een Van Gogh aan je muur te hangen? Je vindt deze werken en meer op onderstaande websites.
- Free-Images.com: De naam klinkt een beetje discutabel, maar toch vind je hier prima foto’s uit het Publieke Domein.
- Raw Pixel: Je kunt bij Raw Pixel betaalde en gratis stockfoto’s vinden die je vaak niet mag gebruiken voor commerciële doeleinden. Ze hebben echter ook een grote collectie van werken uit het Public Domain.
- Het Rijksmuseum: Altijd al gedroomd van een werk van 1 van de Nederlandse grootmeesters? Dan is dit je kans. Het Rijksmuseum heeft een mooie collectie van kunst die toebehoort aan het Public Domain.
- Public Domain Review: Op zoek naar historische beelden? Neem dan eens een kijkje op de website van Public Domain Review.
- The Met: Het bekende kunstmuseum in New York The Met heeft ook een mooie collectie met werken uit het Public Domain.
Op zoek naar nog meer websites? Wikipedia heeft een heel handig artikel waarin nog veel meer websites genoemd worden.
Conclusie
Het vergt wellicht even wat werk, maar het is zeker mogelijk om goede gratis rechtenvrije foto’s te downloaden. Welke licentie het meest geschikt is voor jou is ook afhankelijk van wat je met een afbeelding wil. Zoek je alleen een afbeelding voor je blog, dan is dat weer heel anders dan wanneer je een afbeelding gebruikt voor commerciële doeleinden. In ieder geval vind je in dit artikel genoeg websites waar je terecht kunt voor gratis foto’s. Kun je dan alsnog niet vinden wat je zoekt? Dan kun je altijd nog uitwijken naar betaalde stockfotografie websites.
Wat is jouw favoriete tip? Laat een reactie hieronder achter en vertel waar jij jouw gratis foto’s vandaan haalt.
